Het interieur van de Tempelhoeve

Tot 1903 toont het werk van Valerius De Saedeleer de invloed van Frans Courtens. Vanaf die periode begint de kunstenaar zeer persoonlijke interpretaties van het landschap te ontwikkelen. Het impressionisme beleeft zijn laatste gloriejaren, terwijl het fauvisme en kubisme in Frankrijk opkomen en het expressionisme zich in Duitsland aandient als nieuwe stijl. De Saedeleer richt zich op klassieke landschappen met een weloverwogen compositie, een gladde textuur en een uiterst nauwgezette uitvoering. Zijn contact met de Vlaamse Primitieven tijdens een grote tentoonstelling in Brugge in 1902 wordt algemeen beschouwd als de oorzaak van de plotselinge wending in zijn oeuvre. Vanaf dat moment schenkt hij grote aandacht aan de ambachtelijke perfectie van zijn werk en plaatst hij zich daarmee in de traditie van de Vlaamse schilderkunst. Net als de Primitieven verwerpt hij elke vorm van improvisatie en laat hij niets aan het toeval over.

Ondanks het succes van De Saedeleers eerste tentoonstelling in 1901 in Aalst, heeft de kunstenaar moeite om van zijn kunst te leven en moet hij pluimvee houden om in zijn levensonderhoud te voorzien. Het jaar daarop bezoekt hij de Tentoonstelling van de Vlaamse Primitieven in Brugge, die een blijvende indruk achterlaat en een langdurige invloed uitoefent op zijn werk. In 1903 exposeert hij op de Salon van Parijs, waar hij wordt beïnvloed door het werk van Émile-René Ménard. In hetzelfde jaar bekeert hij zich tot het christendom. Zijn artistieke ommekeer loopt parallel met een religieuze crisis. Het is mogelijk dat de frequente contacten met de mysticus Minne en de scherpzinnige priester Van Wambeke een rol hebben gespeeld in zijn bekering rond 1903.

Hoozee, R., D. Lampens, L.M.A. Schoonaert e.a., De eerste groep van Sint-Martens-Latem 1899-1914 (Brussel: KMSKB, 1988).
Boyens, P., Sint-Martens-Latem: Kunstenaarsdorp in Vlaanderen (Tielt:Sint-Martens-Latem: Lannoo/Art Book Company, Tielt/SML, 1992).
Boyens, P. & V. Van Doorne, Valerius De Saedeleer. De tuin der afwezigen, tent.cat. (Tielt/Deinze: Lannoo/MuDeL, 2006). 
Van der Giessen, B., A. van Lienden & M. Windhausen (red.), Valerius de Saedeleer, Gustave Van de Woestyne. Bevriende meesterschilders, tent.cat. (Spanbroek: Scheringa museum voor realisme, 2008).
Bourdeaudhui, J., Valerius De Saedeleer (Maarkedal: Heemkundige Kring, 2014).