Tuinzicht vanuit het interieur

- Verzameling Mrs Berthe Andelhof, Brussel
- Privéverzameling, Mol
 

Met een wisselende oriëntering op het Duitse expressionisme en het Franse kubisme gedraagt Van den Berghe zich als anderen van zijn tijd. In Nederland te Blaricum verblijft Frits Van den Berghe met Gustaaf en Gusta De Smet in hun huis Malpertuus. Tijdens dit verblijf verwerkt hij verschillende buitenlandse invloeden en komst tot een persoonlijk expressionisme. De grafische les van zijn bevriende kunstenaar Jozef Cantré neemt hij ter harte. De nabijheid van de Gentse beeldhouwer en graficus toont Van den Berghe in zijn beelden haakse bewegingen, vierkante vormen en volumes met ingesloten vormen, in innerlijk verwantschap met beeldhouwer Ossip Zakine.

Zijn vormgeving berust op een donker tonig clair-obscure en een opbouw met grote geometrische, meestal zwaar en plat geschilderde vlakken, die het voorgestelde verregaand deformeren en schematiseren. Het lokaal dunner verfgebruik, de opbouw in vlakken en de zachte gradaties verwijzen naar het kubisme. Er ontstaan interessante nocturnes van zwart en goud, bondig van structuur, soms streng, maar steeds observerend van gevoel, doordrongen van grandeur maar ook mysterie:
De pianist (1920), In de Kroezel (1920), De zonneschilder (1921) en dit Tuinzicht van het interieur (1920).

We stellen ons een zomerse dag voor waarbij de opengeslagen dubbele tuintuindeuren het voor- en achterplan verbinden. In het interieur toont een eenvoudige lege stoel en de opengeschoven gordijnen geven een zonnige blik op het terras en de tuin. De stoel lijkt de aanschouwer uit te nodige om plaats te nemen en te genieten van dan de koelte in de schaduw. Buiten zien we een omboord terras. Voorbij het terras staat we een pot met bloemen en daarachter een perkje met bloeiende planten. Het is een intiem en vereenvoudigd schilderij, zowel in voorstelling als techniek. De spanningen uit zijn voorafgaande, zoekende periode maken plaats voor een meer zondagse en probleemloze stemming. Vanaf circa 1920 vindt Van den Berghe zijn eigen expressionistische beeldtaal. De robuuste abstraheringen en gesneden vormen, het stilleren van figuren met geabstraheerde kleurvlakken zijn kenmerkend voor zijn expressionistische periode. Binnen een tijdsspanne van 10 à 12 jaar brengt de kunstenaar driekwart van zijn oeuvre tot stand.

In 1919 publiceert Robert Wiene in Duitsland de vermaarde film Das Kabinett des Dr. Caligari. De decors, de kostuums, het bruuske lichtspel en de suggestieve manier van filmen, maken de film revolutionair. Samen met Constant Permeke was Frits Van den Berghe een gepassioneerde filmliefhebber. Vanaf 1920 komt het ongewone vluchtpunt voor in hun werk, met veel schuine lijnen, onverwachte breuken en felle licht-donker contrasten. De innerlijke ervaring speelt in de kunst van Van den Berghe bijna altijd de visuele gewaarwording. Een scherp besef van de vorm wordt de dragende kracht van zijn werk. Van den Berghe legt geleidelijk aan weer contact met het kunstleven in eigenland. Vaak wordt de idee benaderd aan de hand van symbolen die weliswaar suggereren, maar tegelijk een zeker mysterie bewaren.

- Langui, E., Frits Van den Berghe. De mensch en zijn werk (Antwerpen: Mercator, 1968), p. 306, cat.no. 172. 
- Boyens, P., Frits Van den Berghe 1883-1939 (Gent: SDZ-Pandora, 1999), p. 383, cat.no. 219 (ill.).